Szczególne względy odnoszące się do sytuacji, kiedy pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu zachodzą w przypadku urlopu rodzicielskiego. Kobiecie po urodzeniu dziecka przysługuje obowiązkowy urlop macierzyński. Po jego wykorzystaniu obydwoje rodzice mają prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego. Czas przebywania na urlopie to 26 tygodni.
Urlop rodzicielski jest liczony od pierwszego dnia właściwego do jego rozpoczęcia, aż do 26 dnia jego zakończenia, wliczając do tego dni wolne od pracy. Prawo do tego świadczenia mają obydwoje rodziców, co w praktyce oznacza, iż korzystać z niego może sama matka, sam ojciec lub po części każde z nich. Urlop można podzielić maksymalnie na trzy części, a każda z nich nie może być mniejsza niż 8 tygodni. Części te mogą przypadać jedna po drugiej lub wzajemnie nakładać się na siebie. Druga ewentualność zachodzi, kiedy obydwoje rodziców zdecydują się skorzystać z prawa do urlopu rodzicielskiego w jednakowym czasie. Sytuacja ta sprawia, że w rzeczywistości urlop trwa krócej, niż 26 tygodni, jednak sumując czas urlopowy obydwojga rodziców nowonarodzonego dziecka czas ten wynosi ustawowe 26 tygodnie.
Komu przysługuje urlop rodzicielski? Prawo do urlopu rodzicielskiego ma każdy z rodziców dziecka, jeśli każde z nich wpisane jest do aktu urodzenia dziecka. Podobnie jest w sytuacji wpisania tych danych, jako opiekuna prawnego w dokumentach adopcyjnych, bądź osoba uprawniona do urlopu posiada ustanowioną przez Sąd władze rodzicielską w stosunku do dziecka, które nie ukończyło 5 lat lub jest dzieckiem niepełnosprawnym nieposiadającym jednocześnie pełnoletniości (mniej niż 18 lat). Aby uzyskać prawo do urlopu rodzicielskiego trzeba przebywać w stosunku pracy zawartym na podstawie stosownej umowy o pracę. Warunkiem, co do uzyskania urlopu jest też praca u tego samego pracodawcy w terminie nie mniejszym niż jeden rok. Okres, w którym pracownik przebywa na urlopie rodzicielskim jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, dlatego też pracodawca nie może wypowiedzieć, bądź rozwiązać z takim pracownikiem umowy o pracę. Przepisy te reguluje Kodeks Pracy art. 177 z zastosowaniem do art. 1821a§ 6 K. p. Wyjątek od zasady stanowi rozwiązanie umowy wynikające z winy pracownika lub w przypadku, kiedy zakład pracy pod nieobecność osoby przebywającej na urlopie rodzicielskim, ogłasza upadłość lub swoją likwidację.
O urlop rodzicielski trzeba się starać z pewnym wyprzedzeniem. Uzyskuje się go poprzez złożenie pisemnego wniosku nie później, niż 14 dni przez planowanym rozpoczęciem urlopu. Matka dziecka decydując się na wyłączne wykorzystanie całości urlopu (urlop w tym przypadku nie będzie wykorzystany przez ojca dziecka) może złożyć jeden wniosek,
w którym będzie zawarta prośba o urlop macierzyński i rodzinny. W każdej chwili matka może zmienić zdanie i zrezygnować z całości lub części urlopu na rzecz ojca dziecka. Niedotrzymanie 14-to dniowego terminu obowiązującego względem uprzedniego informowania pracodawcy o zamiarze wykorzystania urlopu rodzicielskiego daje pracodawcy prawo do odmowy udzielenia tego urlopu. Niezmiernie ważną informacją jest ta mówiąca, iż uprawnienia do urlopu rodzicielskiego przysługują na każdy stosunek pracy. Stwierdzenie to w praktyce oznacza, iż matka lub ojciec pracując w jednoczesnym terminie u dwóch pracodawców ma prawo skorzystać z prawa od urlopu u każdego z nich. Poza tym urlop rodzicielskim jest okresem płatnym. W jego czasie przysługuje suma 80% lub 60% liczona od zasiłku macierzyńskiego. Urlopy te są ściśle ze sobą związane.